De Achterhoek houdt de vaart erin

Gelderse Omgevingsdiensten

De Achterhoek hoort bij Gelderland, de grootste provincie van Nederland. Maar liefst zeven omgevingsdiensten zijn er actief. Ze werken intensief met elkaar samen onder de naam Gelderse Omgevingsdiensten (het Gelders Stelsel). 'Alles wat gezamenlijk kan, doen we samen', vertelt stafjurist Groot Roessink. 'Onze taken verschillen. Omgevingsdienst Achterhoek houdt zich bezig met milieutaken, met een specialisatie in de agrarische sector. Andere Gelderse omgevingsdiensten hebben bijvoorbeeld ook de bouwtaken in hun pakket.'

Toen op 1 april bekend werd dat de Omgevingswet is uitgesteld, zijn de Achterhoekse partners direct bijeengekomen. 'Van verschillende kanten klonk het: we gaan toch wel door met ons project? Het werd duidelijk dat iedereen ervoor wil blijven gaan. We vinden het uitstel jammer, maar het geeft ons tegelijkertijd de kans om meer integraal samen te werken. Zolang er geen sprake is van afstel houden we hetzelfde tempo. De Omgevingswet biedt ons belangrijke kansen en daarom wil de Achterhoek door. Afstel is geen uitstel! We gebruiken de extra tijd wel om te reflecteren op deelprojecten. Een voorbeeld daarvan zijn de toepasbare regels. Op dat vlak komt er in korte tijd heel veel op ons af. Zonder het uitstel hadden we de regels in sneltreinvaart moeten implementeren en al met een softwareleverancier aan de slag moeten zijn. Het komt de kwaliteit ten goede om meer tijd te stoppen in het uitschrijven van de regels, aan de hand van een casus uit bijvoorbeeld de melkrundveehouderij en een loonbedrijf.'

Dilemma: nu opleiden of wachten?

De Gelderse omgevingsdiensten pakken de Omgevingswet samen op in een speciale taskforce Omgevingswet, met daarin vertegenwoordigers van elke dienst. Groot Roessink: 'We lopen niet vooruit met de Omgevingswet, maar wel in de pas. Met de taskforce zijn we nu bezig met een opleidingsplan. We willen meer dan zevenhonderd medewerkers een basisopleiding Omgevingswet geven, geschikt voor iedereen, dus ook voor ondersteuning en staf. Daarin leggen we onder meer de bruidsschat uit.

De specialisten krijgen daarnaast een verdiepingsopleiding over bijvoorbeeld bodem, externe veiligheid of geluid. Normaal zouden we nu middenin de opleidingen zitten, maar door corona hebben we ze uitgesteld. We zijn nu aan het uitzoeken hoe we de opleiding op afstand kunnen aanbieden.'

Niet alleen corona gooit roet in het eten, ook het uitstel van de Omgevingswet heeft gevolgen voor de opleiding. 'Wat als de Omgevingswet een jaar wordt uitgesteld? Is het dan verstandig om medewerkers nu al op te leiden? Het zou betekenen dat zij hun kennis een jaar lang zelfstandig moeten bijhouden. Aan de andere kant: medewerkers die keuzes maken over de bruidsschat hebben nú kennis nodig. We kijken erg uit naar de bekendmaking van de nieuwe invoeringsdatum. De nieuwe datum is een houvast voor het hele project én het land.'

Ketenpartners en gemeenten vormen gekoppelde werkgroepen

Voor de toepasbare regels en de basisopleiding mag dan (mogelijk) meer tijd worden uitgetrokken, verder zet de Achterhoek dezelfde stappen in hetzelfde tempo. Daarbij worden ook de ketenpartners aangehaakt: de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), de GGD, Waterschap Rijn en IJssel, Rijkswaterstaat en de provincie Gelderland. Groot Roessink: 'We werken samen aan de minimumlijst. Dat is een lijst van zaken die je minimaal geregeld moet hebben voor de Omgevingswet ingaat. Uit die lijst zijn verschillende werkgroepen ontstaan.

Zo zijn er werkgroepen voor de toepasbare regels, de bruidsschat, de digitale samenwerkingsruimte, het nieuwe omgevingsplan en een DSO-team. In elke werkgroep zitten ongeveer twee ketenpartners en drie tot vier gemeenten. De teams bereiden het thema voor en delen de uitkomsten met alle partners. Alle werkgroepen zijn aan elkaar gekoppeld en dat is ook een argument om door te gaan: als één groep stopt, loopt een andere werkgroep vast.'

Impact van het DSO

Groot Roessink zit zelf in het DSO-team, dat zich buigt over de technische aansluiting op het Digitaal Stelsel Omgevingswet. 'We zitten aan tafel met applicatiebeheerders en informatiemanagers van gemeenten en ketenpartners. Heel technische mensen, die ook heel technische vragen hebben. Dan merk je de impact die het DSO heeft. Het werd ook pas laat duidelijk wat je precies geregeld moet hebben om de koppeling te kunnen maken. De techniek vind ik tot nu toe de grootste uitdaging. Gelukkig hebben we korte lijntjes met het landelijke migratieteam DSO.'

Die connectie werd snel gemaakt dankzij de Regionale Implementatiecoach Omgevingswet (RIO) André van Nijkerken. Hij heeft ook de regio's Nijmegen en Arnhem onder zijn hoede. Groot Roessink: 'André legt allerhande vragen op de juiste plekken neer en brengt bestuurlijke behoeftes bij elkaar. Hij organiseert nu regionale dagen die nog voor de zomer moeten plaatsvinden, waarbij we voordeel kunnen halen uit elkaars inzichten. Het is goed om van elkaar te leren. Daarbij is het wel belangrijk om bij je eigen identiteit te blijven. Wat voor Nijmegen goed werkt, hoeft niet voor de Achterhoek te werken.'

Niemand mist de boot

Samen aan de slag, dat is de cultuur van de Achterhoek. 'Iedereen moet zich voorbereiden op de Omgevingswet', zegt Groot Roessink. 'Door dat gezamenlijk te doen, mist niemand de boot en kom je uiteindelijk allemaal op hetzelfde niveau. Soms zie je landelijk dat partijen hun eigen weg gaan en zelf dingen ontwikkelen, zonder anderen aan te haken. Die zeggen dan achteraf soms dat ze het anders hadden gewild. In de Achterhoek weten we waar iedereen staat en wat ieders behoefte is. Met de geluiden die we nu horen, gaan we ervan uit dat de Omgevingswet een half jaar later ingaat. Dat is nog steeds op relatief korte termijn. Er is geen reden om onze voorbereidingen uit te stellen. We moeten gewoon klaar zijn.'