Communicatie en samenwerking tussen overheden zijn onmisbaar voor een succesvolle implementatie en uitvoering van de Omgevingswet. De communicatieprofessional is daarbij een belangrijke schakel en kan met methoden als agile en Dilemmalogica het verschil maken. Tijdens het congres Omgevingswet & agile communicatie op 5 oktober 2020 hebben ruim 380 deelnemers een impressie gekregen van de kansen en die de Omgevingswet biedt.

Sfeerimpressie

Bekijk een korte impressie van het Congres Communicatie & agile communicatie.

Tijdens het online congres Omgevingswet
en agile communicatie draaide het om
de communicatieprofessionals.
Uit de communicatietrends van Logeion blijkt dat
zij een belangrijke schakel zijn in de communicatie en
de samenwerking tussen overheden.


Het is een tijd waarin
tegenstellingen verscherpen en gelijkgestemde opvattingen regelmatig
vast komen te zitten in filterbubbels.
Het is aan jou om de bubbels door te
prikken en dilemma's zichtbaar te maken.


Daarom zoeken we met elkaar naar
hoe je het beste kan samenwerken en communiceren als ŽŽn overheid.
Een methode hiervoor is
het agile-interactie concept.


Lukt het je met deze agile tools
en technieken die stolp
om je team heen te zetten, dan zal je zien
dat het team aan focus wint.


Volens adviseur communicatiebeleid
Guido Rijnja, kan dilemmalogica helpen
om de drijfveren van mensen
te ontdekken en zo te bepalen
hoe je je publiek het beste bereikt.


Of je nou wethouder, speechschrijver,
tekstschrijver, ambtenaar of bewoner
met een initiatief bent, altijd doen
zich dit soort dilemma's voor.
Zeker in de publieke zaak.
De vraag is: hoe ga je daarmee om?


Om het communiceren als ŽŽn overheid
nog eenvoudiger te maken
is op het congres een handige toolkit
gepresenteerd.


Wij hebben de Toolkit Omgevingswet
ontwikkeld.
En die toolkit die is er om
jullie te helpen, te faciliteren
te communiceren met
jullie eigen doelgroepen.


Via agile werken, dilemmalogica
en de landelijke online toolkit
kunnen communicatieprofessionals
een belangrijke schakel zijn
voor een succesvolle implementatie
en uitvoering van de Omgevingswet.

Wieneke Buurman
Wieneke Buurman
Mariëtte Pasman
Mariëtte Pasman

Communicatietrends

Wieneke Buurman, voorzitter van het Algemeen Bestuur van Logeion, is hierbij ingegaan op de ontwikkelingen van communicatievak en de communicatietrends van Logeion. Waarna Mariëtte Pasman, coördinator Communicatie bij Aan de slag met de Omgevingswet, deze trend heeft verbonden met de Omgevingswet en het agile werken als kans voor het communicatievak.

Bekijk ook het Logeion filmpje over de communicatietrends 2020.

De vraag is hoe je als communicatieprofessional kunt zorgen voor deze verbinding en kunt anticiperen op het onverwachte?

Heleen Groot
Heleen Groot

Ontdekkingsreis

Aansluitend is Heleen Groot, programmadirecteur van Aan de slag met de Omgevingswet verder ingegaan op de relatie met de Omgevingswet.

Heleen: "Het werken aan de implementatie van de Omgevingswet is een ontdekkingsreis. Het vraagt op verschillende terreinen iets nieuws en andere vaardigheden van mensen. Vooral bij de samenwerking tussen overheden. Het gaat eigenlijk over een grote veranderopgave. Waarbij we met elkaar steeds zoeken naar hoe je het beste kunt werken en communiceren als één overheid. Daarbij verandert de wereld snel. Je kunt niet in een glazen bol kijken en zien hoe de wereld er over 4 jaar uitziet. De coronacrisis laat dit goed zien. Communicatie is dan ook hard nodig om overheden, provincies, gemeenten, het Rijk, ondernemers én inwoners te betrekken bij deze veranderende leefomgeving."

Verschillende sprekers waaronder Guido Rijnja, Mariëlle Roozemond en Liesbeth van Greuningen namen de ruim 380 deelnemers bij de hand.

Mariëlle Roozemond
Mariëlle Roozemond

Agile werken

Een methode die volgens Groot en andere sprekers goed werkt hierbij is het agile-interactieconcept. Hiermee kunnen ook communicatieprofessionals  complexe projecten in een dynamische omgeving, zoals de Omgevingswet, concreet aanpakken. Mariëlle Roozemond weet precies hoe dit werkt. Zij is bestuurslid van het Agile Consortium en heeft veel ervaring met agile als vliegwiel bij communicatie over veranderprocessen. Samen met Chantal Gernette, interim communicatieadviseur bij Yacht, heeft zij zo’n 180  deelnemers in vogelvlucht laten zien hoe zij dit zelf kunnen doen.

Mariëlle: ‘’Met agile-tools en -technieken kun je een 'micro-cosmos' creëren waarin mensen zich effectief  kunnen focussen en zo concreet bijdragen aan jouw communicatieproject."

Bij agile werk je met korte feedbacklussen waarbij je feedback verzamelt onder je doelgroepen of klanten. Met die resultaten ga je verder met je product, project of concept.  Je werkt in kleine stapjes en kunt hierdoor beter inspelen op veranderingen.

Meer weten? Kijk naar het webinar op onze website.

Liesbeth van Greuningen
Liesbeth van Greuningen

Ken de inhoud

Dat de Omgevingswet complex is, blijkt ook uit de sessie van Liesbeth van Greuningen, programmamanager Omgevingswet bij de Omgevingsdienst West-Holland.

"Je kunt wel de hoofdlijnen kennen, maar bij de Omgevingswet is dat niet genoeg. Stap daarom soms uit de rol van communicatieadviseur. Ken de inhoud zodat je de discussie aan kunt gaan met je programmamanager en in- en externe partijen."
 

Meer weten? Bekijk de presentatie van Liesbeth van Greuningen.

Guido Rijnja
Guido Rijnja

Goed luisteren met Dilemmalogica

De adviezen van Guido Rijnja, adviseur communicatiebeleid ministerie van Algemene Zaken, sluiten daar goed bij aan. Hij heeft de methodiek Dilemmalogica ontwikkeld om drijfveren van mensen te ontdekken en hierdoor bespreekbaar te maken om te bekijken wat wél kan.

Guido: "Luister goed, laat zien dat je de ander snapt en begrijp waar hij of zij naar op zoek is. Wie doet er toe en wat verlangen zij? Kijk bij verschillende partijen niet naar wat hen scheidt, maar juist naar wat hen verbindt. Ga hiervoor de dialoog aan en houdt niet een monoloog."

Meer weten? Kijk naar het filmpje.

Esther Pastoors
Esther Pastoors
Femke van Lieshout
Femke van Lieshout

Presentatie landelijke online Toolkit

Een ander hulpmiddel is de landelijke, online Toolkit, die tijdens één van de sessies is gepresenteerd door de communicatieadviseurs Esther Pastoors (programma Aan de slag met de Omgevingswet) en Femke van Lieshout (VNG). Deze Toolkit is bedoeld ter ondersteuning van de communicatieadviseurs van overheden om te gebruiken bij de lokale en regionale communicatie naar inwoners en ondernemers. De middelen in deze Toolkit zijn gebaseerd op voorbeelden en handreikingen uit de praktijk en worden komende tijd verder aangevuld op basis van de behoefte in het land. 

Esther: ‘’We hebben de basis van deze Toolkit samen ontwikkeld met de collega’s van de VNG, UvW en het IPO. Ook hebben we hierbij advies gekregen van een Klankbordgroep van professionals die hebben meegedacht over de aanpak en invulling. De Toolkit is in ontwikkeling en wordt komende tijd verder gevuld.’’

Alle communicatieprofessionals zijn daarom uitgenodigd om hun best-practices en tools te delen via de Toolkit ter inspiratie. En om aan te geven waar zij behoefte aan hebben bij het ontwikkelen van hun eigen communicatietraject over de Omgevingswet.

Meer weten over de Toolkit? En kijk ook hier naar het filmpje.
 

[ESTHER PASTOORS] Hallo ik ben Esther Pastoors. Ik ben communicatie- en participatieadviseur bij Aan de slag met de Omgevingswet. Ik ben ook de projectleider van de Toolkit waar we jullie iets over gaan vertellen.

[FEMKE VAN LIESHOUT] Mijn naam is Femke van Lieshout. Ik werk bij de Vereniging Nederlandse Gemeente in het programma Omgevingswet en ben daar verantwoordelijk voor de communicatie over de Omgevingswet naar alle gemeenten.

[ESTHER PASTOORS] Wij gaan jullie wat vertellen over de Toolkit. Wij hebben een online platform ontwikkeld samen met een klankbordgroep. Wij kwamen al heel snel bij het idee van hoe we moeten communiceren met inbouwers en ondernemers. We hebben initiatiefnemers, we hebben belanghebbenden en hoe kun je die mensen bedienen met informatie. Een postbus 51-campagne leek ons wat ingewikkeld, omdat de Omgevingswet heel erg breed is. Dus wij hebben een platform ontwikkeld specifiek voor communicatieadviseurs, voor het Rijk, voor de provincies, de gemeenten en de omgevingsdiensten, maar ook voor het georganiseerd bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, want zij hebben ook veel te maken met de Omgevingswet en met vragen van inwoners uit het land. Het online platform bevat communicatiemiddelen voor specifiek inwoners en ondernemers. We kunnen dat uitbreiden naar meerdere doelgroepen, maar hier zijn we mee gestart. Er zit ook een generator in, voor als je teksten tegenkomt op de website, dat je daar zelf een selectie uit kunt maken en je eigen middel kunt genereren. We hebben ook een etalage opgenomen van partijen die al communicatiemiddelen hebben gemaakt en waar jullie dan je inspiratie uit kunnen halen. Hoe ziet die Toolkit er dan uit? We gaan even naar de website toe. We zijn hier op toolkitomgevingswet.nl. Op de homepage kun je lezen voor wie het specifiek bedoeld is en hoe de planning eruitziet. Je kunt zoeken op doelgroepen, inwoners, ondernemers of op onderwerp. Dat is afhankelijk van wat je zelf nodig hebt. En je ziet welke middelen er het meest gezocht worden. Op dit moment is de grootste vraag van iedereen: Welke middelen komen eraan? Dat staat hier in de Excel-sheet. Die kun je openen en dan kun je zien wat er nog in de maak is. Als je wil zoeken op doelgroep. Je zoekt iets voor inwoners, dan kom je in de middelenpagina. Daar is inwoners al voor je ingevuld. Je kan hier je onderwerp invullen. Wil je iets vinden over de participatiewet? Dan kun je zeggen, ‘Toon resultaten’ en dan zie je onderin middelen die er al zijn op de participatie. Zo kun je je eigen middel zoeken. We hebben ook lappen teksten erin staan, die je zelf kan aanpassen. Je kan ze gewoon kopiëren en in een statement zetten. Je kan ze ook in de generator zetten zodat je heel snel je eigen flyer, poster of banner voor social media kunt maken. Zo hopen wij dat we jullie optimaal kunnen faciliteren in het maken van middelen en het informeren van jullie doelgroepen. We hebben ook een beeldbank opgenomen. Hier zitten foto's in met een algemeen karakter. We gaan er een beetje vanuit dat iedereen foto's uit z'n eigen grondgebied gaat gebruiken, maar mocht je hieruit foto's nodig hebben, dan zie je dat hier een watermerk in zit, maar die kun je heel eenvoudig opvragen bij de beheerder. Dat ben ik in dit geval. We hopen dat we jullie hier goed mee kunnen faciliteren. Femke gaat jullie iets vertellen over hoe we tot de middelen gaan komen.

[FEMKE VAN LIESHOUT] De klankbordgroep heeft tijdens de bijeenkomsten aangegeven dat zij eigenlijk heel goed weten wat ze willen. Dat wil zeggen dat de bevoegd gezagen, dus de communicatieadviseurs bij Rijk, provincie, waterschappen en gemeenten prima weten wat zij straks voor de Omgevingswet als middelen willen gaan ontwikkelen. Ze gaven ook aan dat ze het best wel jammer vinden, omdat in het geval van gemeenten dus ruim 350 keer te gaan ontwikkelen dat ze het fijn zouden vinden als we dat wat meer centraal gaan doen. Daarmee bespaar je immers ook op je budget. Hoe gaan we dat dan doen? De koepels, dus de Vereniging van Nederlandse Gemeenten voor Gemeenten en Omgevingsdiensten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen, die gaan de wensen verzamelen voor hun achterban. Vervolgens gaan we die middelen op een agile-manier ontwikkelen. Dat wil zeggen dat, stel je wil een filmpje over een bepaald onderdeel van de Omgevingswet, dat geef je aan bij je koepel. Dan is het wel zo dat er dus meerdere bevoegd gezagen moeten zijn die dit graag willen, want we gaan geen middelen voor individuele bevoegd gezagen ontwikkelen. Dus we verzamelen vanuit de koepels de wensen. We stellen een kleine werkgroep samen, die bepalen de inhoud, maken een briefing en vervolgens gaat vanuit Aan de slag de projectleider aan de slag voor het inkopen van het middel, de traffic, het tot stand komen van het middel en de afstemming met de tijdelijke werkgroep die vervolgens dat weer beoordeelt. Het eindresultaat. En daarna komt het middel op de Toolkit en is het voor iedereen beschikbaar. Als je een middel wil laten maken of je wil een wens voor een middel herkenbaar maken. Hoe kan je dat dan doen? Het Rijk, het georganiseerd bedrijfsleven en de maatschappelijke organisaties kunnen dat doen via de contactpagina op toolkitomgevingswet.nl of rechtsreeks via Esther. Provincies en waterschappen kunnen het aangeven bij de communicatieadviseur van de IPO of de Unie van Waterschappen. En voor gemeenten en Omgevingsdiensten is er een aparte groep aangemaakt op VNG Fora. Die groep heet 'communicatieadviseurs Omgevingswet'. Je kan je aanmelden via forum.vng.nl. Dat is een open groep. Iedereen kan daar toegang toe krijgen en op fora kun je je wens kenbaar maken. Esther zit in die groep. Ik zit ook in die groep. Wat het makkelijke is op forum is dat je kan zeggen: Ik wil graag een filmpje over een bepaald onderwerp maken. Wie heeft daar ook behoefte aan? En zo ontstaat eigenlijk op forum meteen een klein projectgroepje waar we mee aan de slag kunnen. Dus maak daar vooral gebruik van.
[ESTHER PASTOORS] Misschien is het goed om nog wel te melden dat we White Medium Label maken. Dus zoveel mogelijk neutraal en dat als we in gesprek zijn over de middelen wel de mogelijkheid hebben om logo's van organisaties op te nemen en dat we daarover in gesprek kunnen, zodat iedereen de middelen zoveel mogelijk kan afstemmen. Dat was mijn nabrander voor je.

[FEMKE VAN LIESHOUT] Dankjewel voor het kijken. Heel veel succes en mocht je ons nodig hebben, je weet ons nu te vinden.

Sessies en presentaties terugkijken

De presentaties en verschillende sessies zijn terug te kijken via de webpagina Congres Omgevingswet en Agile communicatie op de Aan de slag-website.

Samenwerking

Het congres werd georganiseerd door Agile Marcom Consortium, Yacht, het programma Aan de slag met de Omgevingswet en Logeion.

Samenwerking Logeion, Agile Marcom Consortium, Yacht en het programma Aan de slag met de Omgevingswet