Met het oog op de beheersing van de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2022 hebben de partijen die bij de wet betrokken zijn, samen een roadmap gemaakt: Route 2022. Joyce de Jong, manager Implementatie bij het Programma Aan de slag met de Omgevingswet, en Wimfred Grashoff, manager producten en diensten planvorming bij het Programma Omgevingswet VNG, zijn intensief betrokken bij het tot stand komen van deze roadmap. De Jong: "Route 2022 is een belangrijk stuurmiddel, ook in mijn persoonlijke werkzaamheden. Eén blik op de roadmap leert mij wat belangrijk en urgent is."
Eén blik op de roadmap leert mij wat belangrijk en urgent is.
Wimfred Grashoff, manager producten en diensten planvorming bij het Programma Omgevingswet VNG Joyce de Jong, manager Implementatie bij het Programma Aan de slag met de Omgevingswet
Overzicht houden over de voortgang
Route 2022 geeft gemeenten, waterschappen, provincies, Rijk, softwareleveranciers, het ministerie van Binnenlandse Zaken/Eenvoudig Beter (BZK/EB) en het Programma DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) een goed overzicht van de te volgen tijdslijnen in de implementatie. "Aan de roadmap hebben we samen met alle betrokken partijen intensief gewerkt", vertelt De Jong. "Vanuit de koepels van gemeenten, waterschappen en provincies, het ministerie van BZK/EB, het programma DSO, het Rijk en de softwareleveranciers is input geleverd voor Route 2022. Welke mijlpalen moeten we onderweg op welk moment bereiken om klaar te zijn voor invoering van de wet op 1 januari 2022? Door de roadmap houden we overzicht en kunnen we bijsturen waar nodig."
De verschillende partijen hebben ook roadmaps gemaakt voor hun eigen organisatie. Vaak met gedetailleerdere mijlpalen. De gezamenlijke Route 2022 is op basis van die roadmaps tot stand gekomen. Route 2022 bevat de belangrijkste mijlpalen die de verschillende partijen gezamenlijk nastreven. Ze geven aan wanneer een resultaat bereikt of wanneer een activiteit opgestart moet zijn. Alle mijlpalen zijn daarbij kort omschreven. Die mijlpalen staan niet op zichzelf, maar zijn afhankelijk van elkaar. Zo moet de Samenwerkfunctionaliteit in het DSO werken, als een gemeente en een waterschap digitaal willen oefenen met samenwerking.
"Wie dit totaalbeeld bekijkt, ziet nog eens onderstreept dat ieder bevoegd gezag nu stappen moet zetten om op tijd klaar te zijn voor de inwerkingtreding van de wet. Het is een forse opgave: er is nog veel te leren en in te richten. Iedereen moet nu volop aan de slag. Er is geen dag te verliezen", is de conclusie van Grashoff.
Het is een forse opgave: er is nog veel te leren en in te richten. Iedereen moet nu volop aan de slag.
Bijsturen van de roadmap
"Door de roadmap kunnen we de voortgang in de gaten houden", lichten Grashoff en De Jong toe. "Met de roadmap als hulpmiddel kunnen we de impact bepalen van risico's en afwijkingen in het proces. Vervolgens kunnen we dan bekijken of en hoe we kunnen bijsturen. Ook helpt de roadmap bij de communicatie over de voortgang met bevoegd gezagen en andere stakeholders. En Route 2022 is een leidraad bij het opstellen van de planning van alle betrokken partijen."
Wijzigingen in de (detail)roadmaps van de afzonderlijke partijen zullen ook gevolgen hebben voor de gezamenlijke Route 2022. De Jong: "We hebben de roadmap gemaakt op basis van de huidige situatie, plannen en informatie. De actualiteit en hectiek van alledag maken dat er mee- en tegenvallers kunnen zijn. De roadmap is geen "keiharde" planning. Er zullen momenten komen dat we moeten bijsturen." Grashoff vult aan: "De enige mijlpaal die niet veranderlijk is, is de inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2022. Op die mijlpaal is Route 2022 gericht."
Het Route 2022-team met vertegenwoordigers van de koepels, het ministerie en het Programma Aan de slag met de Omgevingswet houdt de mijlpalen nauw in het oog. Treedt er een serieus risico of issue op rondom een kritische mijlpaal, dan moet het Route 2022-teamlid van die partij dat onmiddellijk aankaarten en met het team bespreken. Vervolgens brengt deze partij de impact op andere mijlpalen in kaart. Ook levert deze partij een of meerdere scenario’s voor bijsturing aan bij de Programmaraad (PR) van Aan de slag met de Omgevingswet. Die beslist welk scenario uitgevoerd gaat worden. Of legt indien nodig de scenario's voor aan het Opdrachtgevend Beraad (OGB). Vervolgens wordt de roadmap aangepast.
Communicatie over wijzigingen
"Over wijzigingen in de roadmap zijn we transparant", benadrukken De Jong en Grashoff. "We motiveren in onze communicatie de reden voor de aanpassing. En we laten zien wat de effecten van de aanpassing zijn in de gezamenlijke Route 2022 en in de roadmap van de betrokken koepel of partij."
"Op de website van Aan de slag met de Omgevingswet en op de koepelsites plaatsen we regelmatig geüpdatete versies van de roadmap. Daarnaast brengen we nieuwe versies van de roadmap onder de aandacht van geïnteresseerden via leveranciersdagen, nieuwsbrieven, ontwikkelaarsportaal, implementatiebijeenkomsten, Regionale Implementatiecoaches (RIO’s)."
De enige mijlpaal die niet veranderlijk is, is de inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2022. Op die mijlpaal is Route 2022 gericht.
Monitoringinstrumenten
Naast de sturing vanuit Route 2022 beschikt het Programma Aan de slag met de Omgevingswet nog over 2 belangrijke monitors: de Halfjaarsmonitor en de Aansluitmonitor. De Halfjaarsmonitor geeft informatie over de stand van de implementatie bij bevoegd gezagen en de behoefte aan implementatieondersteuning. De Jong: 'Dankzij de inzet van de RIO's hebben vrijwel alle bevoegd gezagen de afgelopen weken de Halfjaarsmonitor ingevuld. Volgende maand komen de resultaten beschikbaar.'
Ook is half oktober de Aansluitmonitor live gegaan op de Aan de slag-website. Deze monitor toont welke bevoegd gezagen een tijdsslot hebben gereserveerd of al zijn aangesloten op de 3 koppelvlakken in de oefenomgeving van het DSO. "Door die aansluitingen kunnen we lokale en landelijke software gaan koppelen", licht De Jong het belang van de aansluitplanning toe. "En we kunnen in volle vaart aan de slag met oefenen in het Omgevingsloket."
Overheidsorganisaties moeten bij inwerkingtreding van de Omgevingswet voldoen aan de minimale eisen. Een van die eisen is het kunnen registreren van vragenbomen. Daarvoor moeten overheidsorganisaties technisch aansluiten op de oefenomgeving van het DSO. De voortgang van deze aansluitingen staat in de aansluitmonitor.
