#Omgevingswet in de media

Neem participatie serieus

Gemeenten moeten nog vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet participatiebeleid vaststellen. De eerste initiatieven zijn er, maar veel lokale overheden worstelen er nog mee.

Gemeenten moeten structureel tijd en geld inruimen voor participatie, stelt Pascale Georgopoulou, projectleider Invoeringsondersteuning Omgevingswet bij de VNG, op Gemeente.nu. Op die manier komt het in de haarvaten van de organisatie te zitten. En dan gaan bestuurders, raadsleden en ambtenaren voelen dat dit onderwerp van hen is.

Arjan Nijenhuis, relatiemanager bij het programma Aan de slag met de Omgevingswet, vindt dat een actieve en kritische betrokkenheid van de gemeente geboden is. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een besluit. Ze kunnen zich niet achter een initiatiefnemer verschuilen als blijkt dat er zaken zijn misgegaan en participatie niet serieus is genomen in een proces.

Participatie kan vooral misgaan, stelt Nijenhuis, als een gemeente van tevoren geen duidelijke kaders schetst van wat ze met de uitkomsten gaat doen. Als participatie zorgvuldig en serieus wordt opgepakt, kan het een middel zijn om de lokale democratie te versterken. Gebeurt dat niet, dan neemt het vertrouwen in de overheid juist af.

Organisatieverandering is nodig

Arjan Nijenhuis, relatiemanager bij Aan de slag met de Omgevingswet, en Robert Forkink, projectmanager Omgevingswet bij Antea Group, pleiten er in ROmagazine van oktober 2021 voor dat organisaties meer aan de slag moeten met het gedachtegoed van de Omgevingswet. Bijvoorbeeld door werk te maken van participatie en integrale afweging. De noodzakelijke organisatieverandering mag volgens deze experts wel wat meer aandacht krijgen.

Accepteer dat vallen en opstaan erbij horen. Deze boodschap geven omgevingsdienstdirecteuren André Mutter en Christiaan van der Kamp aan iedereen bij de overheid en daarbuiten die aan de slag is of gaat met de nieuwe wetgeving. Blijf samen oefenen, wees niet bang om fouten te maken, want de nieuwe wetgeving is complex genoeg. Focus op wat goed gaat. Leer van wat beter moet.

Lees de artikelen in ROM | Jaargang 39 | #10.

Vragenbomen zonder jargon

Burgers en bedrijven moeten straks onder de Omgevingswet makkelijk een vergunning kunnen aanvragen of een melding kunnen doen. Maar juridische regels in verordeningen zijn voor veel initiatiefnemers nauwelijks te begrijpen. Daarom liet de gemeente Tilburg 50 studenten van de Juridische Hogeschool in Tilburg een deel van haar juridische regels vertalen naar toepasbare regels om zo initiatiefnemers via begrijpelijke en logische vragen door vragenbomen te leiden. Lees het verhaal over deze samenwerking in Binnenlands Bestuur 16 (6 september 2021).

Podcasts over de Omgevingswet

In de podcastserie De Raad en de Omgevingswet gaat Pascale Georgopoulou specifiek in op de rol en de positie van de gemeenteraad. Onderwerpen waren bijvoorbeeld al de minimale eisen, adviesrecht, participatie.

In de podcast van 4 oktober spreekt Georgopoulou met Peter Commissaris, programmamanager invoering Omgevingswet bij de gemeente Alphen aan den Rijn, over de rol van de programmamanager in de ondersteuning van de raad.

De voorbereidingen op de invoering van de wet door de gemeenteraad in Den Bosch kwamen op 6 september aan bod.

In de podcast van 13 juli ging Pascale Georgopoulou in gesprek met Loes van der Meijs, burgemeester van de gemeente Doesburg. Samen hebben zij het over de rol van de burgemeester in de ondersteuning van de Raad en de verbinding met de samenleving.

Op de website van Aan de slag hebben we een verzameling aangelegd van podcasts over uiteenlopende onderwerpen van de Omgevingswet. U vindt daar de podcasts van gemeenten, de VNG en van een aantal andere organisaties.

Heeft uw organisatie ook een podcast gemaakt over een thema dat de invoering van de Omgevingswet raakt? Geef deze dan aan ons door via het contactformulier om in het overzicht toe te voegen.

Integrale gebiedsaanpak

Het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie heeft opdracht gegeven om 4 proeftuinen op te zetten die regio’s verder helpen hun RES’en uit te voeren via een integrale gebiedsaanpak.

In de proeftuinen wordt kennis ontwikkeld over hoe knelpunten gebiedsgericht kunnen  worden geïdentificeerd, wat de gewenste grootte is voor een gebied (bijvoorbeeld een industrieterrein, een gemeente of een RES-regio), en hoe lokale partijen buiten de RES-organisatie betrokken en gemobiliseerd kunnen worden.

De lessen uit de proeftuinen vormen input voor de RES'en 2.0.

Kritische geluiden over de Omgevingswet

Overheden en uitvoeringsorganisaties oefenen al een tijd met het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) als voorbereiding op de Omgevingswet. Bijvoorbeeld met het ontvangen en behandelen van vergunningen en met het maken en aanleveren van toepasbare regels.

Tegelijkertijd zijn overheden bezig met het inregelen van de eigen werkprocessen en start het landelijk beproeven en oefenen vanuit de praktijk. Maar hoe zit het met de DSO-planketen, waar overheden hun omgevingsdocumenten opstellen en publiceren?

Recente artikelen in de media (onder andere Gemeente.nu, NRC, Binnenlands Bestuur) geven aanleiding om in een overzicht van veelgestelde vragen wat dieper op de stand van zaken in te gaan.

Meer woningbouw door Chw

Steeds meer gemeenten gebruiken de Crisis- en herstelwet (Chw) om alvast te  werken met de mogelijkheden van de Omgevingswet. Onlangs zijn er weer verschillende projecten verspreid over heel Nederland bijgekomen. In deze projecten gaan gemeenten onder andere aan de slag met de bouw van meer woningen.

De Chw maakt het bijvoorbeeld mogelijk om - onder bepaalde voorwaarden - af te zien van een uitgebreide voorbereidingsprocedure voor een omgevingsvergunning voor tijdelijke flexwoningen. De gemeenten Schagen en Tilburg gaan van die mogelijkheid gebruikmaken. In Tilburg levert dat 1.000 extra tijdelijke woningen op.

Een aantal gemeenten gaat aan de slag met het bouwen van sociale koopwoningen met een hogere maximale verkoopprijs van 310.000 euro. Dat levert meer betaalbare woningen voor mensen met een middeninkomen op.

Botsende belangen afwegen

Alle grote opgaven vragen om ruimte, en die is slechts beperkt beschikbaar. Daarom wil de provincie Gelderland slimmer omgaan met koppelkansen. “Met regiopartners doorlopen we steeds weer dezelfde processtappen: uitzoomen, inzoomen, koppelen en kiezen.” Aan het woord is Peter Kerris, gedeputeerde in Gelderland. In een artikel op Gebiedsontwikkeling.nu legt hij uit hoe zijn provincie opgaven in de leefomgeving met elkaar wil verbinden en hoe de Omgevingwet daarbij kan helpen.

Raad moet aan de bak

Gemeenteraden moeten nu al nadenken hoe zij regie op belangrijke opgaven willen nemen onder de Omgevingswet. Dat betoogt jurist Trees van der Schoot in een essay in Binnenlands Bestuur van 5 september 2021. Want de gemeenteraad moet voorkomen dat hij achteraf voor voldongen feiten staat. En ook: het klimaat wacht niet totdat de lokale politiek op orde is. 

Klimaatbestendige woningbouw

Waarborg dat woningen overal klimaatbestendig worden gebouwd, om daarmee extra opgaven voor klimaatadaptatie en waterproblemen te voorkomen. Daarvoor pleit deltacommissaris Peter Glas in een advies. Volgens hem is er een landelijke aanpak nodig, met ruimte voor regionaal maatwerk. Maak van klimaatbestendige woningbouw het nieuwe normaal is de boodschap. (H20 van 7 september 2021)