#Omgevingswet in de media

Integrale aanpak

In de Brabantse beekdallandschappen komen de klimaatopgaven samen: er is vaker wateroverlast, maar ook eerder droogte. Tegelijkertijd liggen daar kansen voor klimaatadaptatie. Met de integrale aanpak die hoort bij het nieuwe instrumentarium van de Omgevingswet werken alle partijen in de Regio Noordoost-Brabant (RNOB) samen om deze gebieden voor te bereiden op een klimaatrobuuste toekomst.

In ROmagazine van april 2022 vertellen betrokkenen hoe de omgevingsvisie helpt bij het klimaatbestendig maken van de beekdallandschappen. 'De omgevingsvisie is hét moment om anders naar het landschap te gaan kijken', aldus beleidsondernemer Peter van der Haar van de Brabantse gemeente Meierijstad.

Natuurcompensatieregister en de Habitatrichtlijn

De Raad van State heeft op 14 april 2022 advies gegeven op het wetsvoorstel dat natuurcompensatie mogelijk maakt. Dit wetsvoorstel om de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet te wijzigen, voldoet niet aan de Habitatrichtlijn, aldus de Raad van State.

In Binnenlands Bestuur wordt ingegaan op het advies. 'Projecten die negatieve gevolgen kunnen hebben voor een Natura 2000-gebied, kunnen alleen een vergunning krijgen als een 'passende beoordeling' de zekerheid geeft dat het project de 'natuurlijke kenmerken' van het natuurgebied niet zal aantasten. Uitzonderingen zijn alleen mogelijk voor zogenaamde adc-projecten; alleen als er geen alternatief is, er een dwingende reden van groot openbaar belang is om het project te realiseren en er compensatie plaatsvindt om 'de algemene samenhang van het Natura 2000-gebied' te waarborgen. De Raad van State constateert dat het wetsvoorstel bij de definitie van adc-projecten niet meer praat over alternatieven.'

Daarmee wordt afgeweken van de Europese Habitatrichtlijn, stelt de Raad, en kan ten onrechte de indruk ontstaan dat vergunningverlening voor adc-projecten ook mogelijk is zonder alternatieventoets.

Dienstverlening Omgevingswet

Hoe kunnen gemeenten ervoor zorgen dat hun dienstverlening op peil blijft na de inwerkingtreding van de Omgevingswet? De Vereniging Directeuren Publieksdiensten (VDP) maakte een checklist die eraan moet bijdragen dat het niveau van de dienstverlening aan inwoners en ondernemers minimaal gelijk blijft aan het huidige niveau. De VDP presenteerde de checklist tijdens een bijeenkomst van de G40/G4-leerkring Omgevingswet op 7 maart 2022.

Ook was er aandacht voor de ontwikkeling van serviceketen naar serviceorganisatie. Peter Kok van het programma Aan de slag met de Omgevingswet ging in op de vraag hoe gemeenten zich zo kunnen organiseren dat de vragen die binnenkomen na de inwerkingtreding van de Omgevingswet, op een goede manier worden afgehandeld. 'Je wilt niet dat iedereen erop duikt, maar tegelijkertijd wil je ook niet dat niemand de vraag oppakt. Dus is het belangrijk om 'procesinformatie' te vergaren: waar ligt de vraag? Wanneer wordt de vraag opgepakt? En door wie?'

De presentaties zijn terug te kijken en te downloaden van de website van Platform31.

Antwoord op maat

Hoe goed je Klant Contact Centrum (KCC) ook is, toch kan het niet alle vragen beantwoorden. Daarom brengt de gemeente Utrechtse Heuvelrug mensen met vragen die complex, vakspecifiek of maatwerk zijn, direct in contact met vakspecialisten. Hermannus Stegeman, manager Publiek bij de gemeente Utrechtse Heuvelrug vertelt erover in het artikel Het einde van de onbereikbare ambtenaar? op de website van de Vereniging van Directeuren Publieksdiensten: 'Via analyses van de website en klantonderzoeken ontdekten we op welk punt de inwoner afhaakte en de telefoon pakte. Op die plekken verbeteren we nu de algemene informatie op de website en in een aantal gevallen voegen we een extra telefoonnummer toe. Niet dat van het KCC, maar het groepsnummer van de vakafdeling.'

Jan van den Broek: 'De Omgevingswet deugt'

In een nieuwe reeks artikelen onder de noemer Omgevingswet: nog steeds eenvoudig beter? spreekt Omgevingsweb met (ex)betrokkenen bij het programma Eenvoudig Beter over hun huidige visie op de Omgevingswet en haar gedachtegoed.

Jan van den Broek, senior legal counsel bij VNO-NCW en MKB-Nederland, bijt het spits af in het artikel De Omgevingswet deugt. Want, zo stelt Van den Broek onder meer, de stelselwijziging maakt het omgevingsrecht eenvoudiger. Ook biedt het samenhangende kader van de Omgevingswet meer mogelijkheden dan de huidige tientallen wetten en regelingen om duurzame ontwikkeling en maatschappelijk doelen als bijvoorbeeld energietransitie, klimaatadaptatie en bescherming van onze natuur en gezondheid effectief aan te pakken.

Arjan Nijenhuis: 'De Omgevingswet is hard nodig'

In het tweede artikel in de reeks van Omgevingsweb betoogt Arjan Nijenhuis, MT-lid en relatiemanager Omgevingswet, waarom de Omgevingswet hard nodig is.

'Waar komt dan de kritiek van de laatste jaren vandaan?', vraagt hij zich af. Daarvoor zijn er volgens Nijenhuis diverse oorzaken. Een belangrijke is dat de inhoud van de uitvoeringsregelgeving voor sommigen niet ver genoeg gaat. Zo vinden bijvoorbeeld organisaties voor milieu en ruimtelijke kwaliteit de regeling voor participatie te vrijblijvend.

Een ander onderwerp van kritiek betreft het digitale stelsel, het DSO. Daar zijn veel partijen bij betrokken en dat maakt het gecompliceerd. Ook na inwerkingtreding zal er verbeterd en doorontwikkeld worden.

Participatie

Diederik van der Mast, voorzitter van stichting Rotterdam Natuurlijk!, schreef een opiniestuk in NRC met de oproep: Werk samen met bewoners, nieuw Rotterdams college! 'Om een voorschot te nemen, wil ik het nieuwe college én Rotterdammers wijzen op het burgerinitiatief Lloydpark: het plan om van de stenen vlakte op het Lloyd Multiplein een stadspark te maken. Vanuit onze stichting ondersteunen we dit. Als het hier kan, lukt het op meer plekken in de stad!'

In een opiniestuk in het Eindhovens Dagblad pleiten Ben Pollmann en Petra Leeuwestein-Verbeek, respectievelijk voorzitter en secretaris van IVN natuureducatie Heeze-Leende, voor een andere bestuurscultuur in hun gemeente. Niet alleen omdat een nieuwe bestuursperiode daarvoor een goed moment is, maar ook omdat de Omgevingswet er om vraagt. Een vernieuwing van de bestuurscultuur sluit goed aan bij de in de Omgevingswet beoogde participatie.

Geluid in de Omgevingswet

Platform31 staat uitgebreid stil bij veranderingen in de regelgeving rondom geluid bij gebieds­ontwikkelingen na de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Zowel adviseurs als handhavers delen in het artikel hun kijk op dit onderwerp. In de Omgevingswet krijgen gemeenten meer afwegingsruimte. Daarvoor zal het omgevingsplan van belang zijn: hierin zijn keuzes mogelijk. Op detailniveau verandert een aantal waarden die een grote impact kunnen hebben op het ontwerp van een gebouw. Het is dus van belang om aandacht te hebben voor de invoering van de Omgevingswet als bij een gebiedsontwikkeling geluid een belangrijke rol speelt.

Gezonde leefomgeving

Een gezonde leefomgeving creëren is steeds vaker prioriteit voor gebiedsontwikkelaars, schrijft ROmagazine in het artikel Groen en gezondheid voorop bij nieuwe woonwijken. Zij spelen in op het overheidsbeleid dat meer vraagt om groene wijken met aandacht voor sociale netwerken en een ander soort mobiliteit.

Dat gaat niet vanzelf en vraagt inzet en een andere manier van werken. Voor de gezonde leefomgeving is lef nodig om elkaars gelijke in het ontwikkel- en bouwproces te zijn. Het doorbreken van silo’s en het integraal verbinden van opgaven vinden veel gebiedsontwikkelaars nog moeilijk.

Rechtszaken rond ruimtelijke projecten

De Raad van State ziet een toename van het aantal rechtszaken rond bestemmingsplannen en bouwvergunningen. In diverse artikelen onder andere in Binnenlands Bestuur, Trouw (voor abonnees) en het Nederlands Dagblad is er aandacht voor dit onderwerp en de mogelijke gevolgen. De afgelopen 3 jaar is het aantal zaken met 75% gestegen. Over de oorzaak tast de Raad nog in het duister. 'Wel zien we een duidelijke stijging bij grote ruimtelijke projecten. Zaken rond bestemmingsplannen, tracébesluiten over snelwegen en windparken. Dat soort grote plannen stuiten eigenlijk altijd wel op verzet.' Maar ook de komst van de Omgevingswet wordt als mogelijke oorzaak genoemd. Gemeenten anticiperen hierop en ronden besluiten het liefst eerder af dan 1 januari 2023.

Energietransitie en infrastructuur

De infrastructuur voor energie is van groot belang om de klimaatdoelstellingen te kunnen realiseren. Maar de realisatie van energie-infrastructuurprojecten heeft normaliter een looptijd van 8-10 jaar. Het Rijk wil knelpunten in de doorlooptijd van projecten wegnemen. Bijvoorbeeld door het ondersteunen van ruimtelijke procedures (vergunningen) en het reserveren van ruimte voor bovengrondse infrastructuur. Daarbij moet er ook aandacht zijn voor maatschappelijk draagvlak. Dit betekent heldere, tijdige en eerlijke communicatie over de impact van de benodigde infrastructuur. Klimaatweb beschrijft in een artikel hoe het Rijk het kip-ei-dilemma van de energietransitie doorbreekt.