Welke ontwikkelingen over de #Omgevingswet speelden afgelopen tijd in de media? We geven u graag een overzicht, in vogelvlucht.
Omgevingswet: nog steeds eenvoudig beter?
In een reeks artikelen onder de noemer Omgevingswet: nog steeds eenvoudig beter? spreekt Omgevingsweb met (ex)betrokkenen bij het programma Eenvoudig Beter over hun huidige visie op de Omgevingswet en haar gedachtegoed. In deel 3 van deze reeks vertelt Harm Borgers, manager en adviseur Omgevingswet bij KokxDeVoogd, over de langdurige totstandkoming van de Omgevingswet en betoogt hij waarom duurzame ontwikkeling een belangrijk aspect binnen deze wet is. ‘Wikken en wegen met de Omgevingswet is zó positief en duurzaam’, stelt hij.
Eerder beantwoordden Jan van den Broek, senior legal counsel bij VNO-NCW en MKB-Nederland, en Arjan Nijenhuis, MT-lid en relatiemanager Omgevingswet, de vraag van Omgevingsweb. Jan van den Broek vertelde waarom hij vindt dat de Omgevingswet deugt, ondanks alle kritiek waar de wet mee te maken krijgt. Arjan Nijenhuis, MT-lid en relatiemanager Omgevingswet, betoogde waarom de nieuwe wet in zijn ogen hard nodig is.
Gemeenten eens over verdeling geld Omgevingswet
Gemeenten zijn het eens over de verdeling van de rijkscompensatie voor de invoeringskosten van de Omgevingswet, meldt Binnenlands Bestuur op 28 april 2022. Het Rijk zegde de gemeenten de komende 4 jaar een bedrag van in totaal 400 miljoen euro toe als tegemoetkoming voor de invoeringskosten van de Omgevingswet. Een commissie met afgevaardigden van 3 grote en 3 kleine gemeenten boog zich over de verdeling daarvan. In haar voorstel ontvangen alle gemeenten een vast deel van 15 procent, om zo recht te doen aan de minimale invoeringskosten die elke gemeente heeft. De commissie Financiën van de VNG heeft dit voorstel ondertussen overgenomen.
Omgevingswet is mensenwerk
‘De problemen met het DSO verhullen waar het bij de Omgevingswet echt om gaat: het is mensenwerk.’ Dit stelt jurist Trees van der Schoot in een blog in Binnenlands Bestuur. Ze signaleert in de praktijk dat verschillende overheden er hard aan werken om de (verbeter)doelen van de Omgevingswet te verwezenlijken. Maar het echte probleem voor de implementatie is het personeelsverloop en -verlies dat overal plaatsvindt: bij gemeenten, omgevingsdiensten en adviesbureaus. Organisaties zouden daarom vooral in personeel moeten investeren.
In een andere blog in Binnenlands Bestuur geeft Van der Schoot aan dat de Omgevingswet meer zal bieden dan de huidige wetten en verordeningen.
Verdichten én vergroenen
Het programma, een van de instrumenten onder de Omgevingswet, kan helpen bij het verdichten en vergroenen van gebieden. Met het programma kan een gemeente onder meer realistische en integrale ambities op het gebied van groen vaststellen en concreet maken. Het stimuleert gemeenten om slagkracht te organiseren en na te denken over monitoring. De beleidscyclus biedt ruimte en flexibiliteit om bij te sturen. Kortom: het programma kan helpen om een heldere en eenduidige aanpak van de vergroeningsopgave te maken.
Dat was de conclusie tijdens de eerste dag van de leerkring Vergroenen en het Programma. Platform31 organiseert deze leerkring samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en het programma Aan de slag met de Omgevingswet. Doel is om groenbeleid beter te verankeren in de instrumenten van de Omgevingswet. Aan deze leerkring doen 7 gemeenten mee.
Werken in de geest van de Omgevingswet in Zundert
De gemeente Zundert werkt, vooruitlopend op de Omgevingswet, met inwoners, overheden en belangengroepen samen aan een vitaal buitengebied. De pilot Vitaal Buitengebied startte in 2019. Ambtenaren van de gemeente, de provincie en waterschap Brabantse Delta gingen actief in gesprek met bewoners, (agrarische) ondernemers, dorpsraden, natuurclubs en belangenorganisaties als ZLTO (vereniging van en voor boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland) en Tree- en Fruitport. Half juli wordt de pilot afgesloten. Ondanks de problemen die er ook waren, is de werkwijze zo goed bevallen dat Zundert er met Zundert Floreert mee doorgaat en de provincie het andere gemeenten aanraadt.
Standaardisering Omgevingswet stap dichterbij met functielijst
De invoering van de Omgevingswet vraagt om een goed werkende keten van lokale processen en software met de landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, het DSO-LV. Voor softwareleveranciers en overheden is het belangrijk om te weten wat functionele eisen zijn voor decentrale software. Hiervoor is de Functionele set inwerkingtreding Omgevingswet beschikbaar.
Door in te zetten op enige mate van standaardiseren, kunnen overheden sneller aan de slag met de uitvoering van de wet, geeft Koos Seerden van Rho Adviseurs aan op Stadszaken. Hij vindt het een praktische manier van werken, waardoor niet iedereen steeds het wiel hoeft uit te vinden en het DSO ‘honderd keer makkelijker wordt’.
Participatie
Kennis- en uitvoeringsorganisatie Kunstloc Brabant stelt dat kunstenaars en designers een belangrijke rol kunnen spelen bij participatie. Zij kunnen toekomstige ontwikkelingen visualiseren en bespreekbaar maken.
Volgens een artikel op Gebiedsontwikkeling.nu is het bij participatie essentieel om de verwachtingen van alle betrokken partijen van tevoren goed op één lijn te brengen.
Een animatie van Democratie in Actie laat zien hoe je een participatieproces digitaal kunt inrichten.
Waterschap Hunze en Aa’s heeft de verordening en participatiebeleid vastgesteld. Het waterschap wil inwoners en organisaties zo goed mogelijk betrekken bij alle plannen.
Veldhoven start met een tijdelijk omgevingsplan, dat stapsgewijs wordt omgevormd tot een definitief plan voor de hele gemeente. Inwoners worden betrokken bij de totstandkoming.
Een ‘bewonersarena’ blijkt een goed middel om de samenwerking tussen inwoners, ambtenaren en professionals in de wijk te verbeteren.
Wie dirigeert het omgevingsorkest?
De G40/G4-leerkring Omgevingswet heeft onder andere de mogelijkheden van het programma in kaart gebracht in de samenhang der instrumenten: wie dirigeert het omgevingsorkest?
In de G40/G4-leerkring Omgevingswet op 14 april 2022 stond die vraag centraal. De antwoorden kwamen van het programma Aan de slag, de VNG, de VPNG en de gemeenten Haarlem, Rotterdam, Amersfoort en Deventer. De grondtonen: gebruik het verbindende instrument programma, benut de lessen uit de procesregie én ontwerp een bouwwerk – van beleidshuis tot omgevingskamer – dat omgevingsbeleid tot stand laat komen waar muziek in zit. Instrumenten klaar? Spelen maar!
Hugo de Jonge pakt regie op met programma’s VRO
De verdeling van de schaarse ruimte in Nederland moet terug op de politieke agenda, nu er na meer dan tien jaar weer een minister voor ruimtelijke ordening is. Minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wil meer regie en zijn stempel drukken bij de bouw van data- en distributiecentra, huizen, windmolens en zonneparken. Dat meldt hij in een brief aan beide Kamers.
Minister De Jonge wil met de programma’s NOVEX en Mooi Nederland verder bouwen aan een samenhangende aanpak van de grote ruimtelijke opgaven in Nederland. Meer regie van het Rijk en een gebiedsgerichte aanpak zijn hierbij de uitgangspunten.
Omgevingswet voor bedrijven in havengebied
Om bedrijven uit het havengebied zo goed mogelijk voor te bereiden op het werken met de Omgevingswet hebben Deltalinqs, het Havenbedrijf Rotterdam, de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, GGD, DCMR en het Ministerie van Binnenlandse Zaken de brochure ‘Introductie Omgevingswet Vergunningverlening in de haven’ opgesteld.
Deze brochure bevat informatie over zowel nieuwe onderwerpen alsook over onderwerpen die anders worden geregeld onder de Omgevingswet die op 1 januari 2023 in werking treedt. De vernieuwing van het stelsel van het omgevingsrecht brengt wijzigingen met zich mee voor zowel de aanvrager als voor overheden. Te denken valt aan de bedrijfsbrandweeraanwijzing, het onderwerp gezondheid en veranderingen binnen het vergunningenproces.
Regionale ketentest met het initiatievenproces met Omgevingstafel
Op 14 juni vond de regionale ketentest initiatievenproces plaats. Gemeente Deventer, Provincie Overijssel, de Omgevingstafel IJsselland en Omgevingsdienst IJsselland oefenden tijdens deze test met het initiatievenproces, dat de regiegroep Werkende Ketens voorbereidde.
De ketentest beproeft het proces met Omgevingstafel aan de hand van een casus. Tijdens de test is een verzoek van een initiatiefnemer doorgelopen met een vooroverleg (omgevingsoverleg) voor het uitbreiden van zijn agrarisch bedrijf met een melkveestal. We hebben de processtappen samen doorgenomen en toegelicht om de mogelijkheden van de initiatiefnemer te verkennen en te beoordelen.
Reactie van deelnemers op deze ketentest:
'Met deze ketentest is Omgevingsplatform IJsselland één van de koplopers in het land. Goed dat we andere regio’s inspireren door te leren van elkaar en te werken aan één doel: een goede implementatie van de Omgevingswet.'
Betere dienstverlening door Omgevingsloket
Arie Duindam legt in een blog in Omgevingsweb uit hoe het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en de Omgevingswet de dienstverlening aan burgers en bedrijven kunnen verbeteren.
'Ik wil graag een bijdrage leveren aan het huidige LinkedIn gesprek over DSO en de Omgevingswet, die met name door de recente overwegingen in de Eerste Kamer ook breder tot discussie leiden.
Ik mis in de hele discussie eigenlijk een belangrijk perspectief, namelijk het zicht op de baten van het DSO. Hoewel een gedegen invoering ontzettend belangrijk is, kun je niet alleen maar focussen op risico’s en de kansen daarbij niet meewegen.'
Digital twins
Veranderingen in de fysieke leefomgeving doorvoeren was tot nu toe een bijzonder complexe en langdurige zaak. Digital twins lijken dat iets gemakkelijker en vooral meer integraal te maken. Toch dreigen risico’s voor de rechtstaat en democratie als het gebruik van digital twins niet zorgvuldig gebeurt, constateren Rob Peters en Koen Smit.
In AG Connect leest u het verhaal over hoe Digital twins – virtuele versies van steden, landschappen en beleidsplannen – kunnen helpen bij het versnellen van omgevingsvraagstukken.
Planadviesbureaus, VNG en BZK schieten kleine gemeenten te hulp met Omgevingswetcursus
Vooral kleine en middelgrote gemeenten hebben grote moeite met de omschakeling naar de ‘harde’ instrumenten, zoals omgevingsplannen en de vergunningverlening, in de nieuwe omgevingswetgeving. Om die gemeenten te helpen gaan de planadviesbureaus, met budget van de VNG, gezamenlijk een praktische leergang aanbieden.